Zawory bezpieczeństwa zabezpieczają instalację przed nadmiernym wzrostem ciśnienia. Stanowią niezbędną część instalacji, która jest niezawodna i trwała. W zależności od konstrukcji zaworu, może on chronić instalację przed czynnikami lotnymi lub ciekłymi. Zawory bezpieczeństwa sprężynowe mogą mieć wykonanie kołnierzowe i gwintowe. Zawory bezpieczeństwa znajdują zastosowanie we wszystkich zakładach posiadających instalację ciśnieniową lub zbiorniki hydroforowe, w których mogą występować różne temperatury i ciśnienia.
Średnica DN (mm) | Ciśnienie PN (MPa) | Tmax (C) | Wykonanie materiałowe |
---|---|---|---|
10-400 (przy wylocie do 500) | do 100 | do 450 | żeliwo szare, żeliwo sferoidalne staliwo, stal kwasoodporna |
Zawory bezpieczeństwa stanowią kluczowy, autonomiczny element ochrony instalacji i urządzeń ciśnieniowych (takich jak zbiorniki, rurociągi, kotły) przed skutkami nadmiernego wzrostu ciśnienia ponad dopuszczalną wartość. Ich podstawową funkcją jest samoczynne otwarcie się i upust nadmiaru czynnika (cieczy, gazu lub pary) na zewnątrz lub do bezpiecznej strefy, gdy ciśnienie w chronionym systemie osiągnie ustawiony próg (ciśnienie nastawy). Po spadku ciśnienia poniżej określonego poziomu, zawór automatycznie się zamyka, przywracając szczelność instalacji. Są one niezbędnym, niezawodnym zabezpieczeniem chroniącym przed awarią, uszkodzeniem sprzętu i potencjalnym zagrożeniem dla personelu.
Najczęściej spotykanym typem są zawory bezpieczeństwa sprężynowe, w których siła sprężyny przeciwdziała ciśnieniu medium działającemu na grzybek zaworu. W zależności od wymagań aplikacji i rodzaju medium, zawory te mogą być pełnoskokowe lub proporcjonalne. Wykonywane są z szerokiej gamy materiałów, w tym żeliwa szarego, żeliwa sferoidalnego, staliwa węglowego oraz stali kwasoodpornych, co pozwala na ich stosowanie w różnorodnych warunkach temperaturowych (nawet do 450°C) i dla różnych mediów, w tym agresywnych chemicznie. Dostępne są z różnymi typami przyłączy, najczęściej kołnierzowymi lub gwintowanymi, w szerokim zakresie średnic nominalnych (DN 10-400 mm, z wylotem nawet do 500 mm).
Zawory bezpieczeństwa znajdują powszechne zastosowanie we wszystkich gałęziach przemysłu oraz w instalacjach komunalnych, gdzie występują systemy pod ciśnieniem – od instalacji wodociągowych i hydroforowych, przez systemy grzewcze, parowe i chłodnicze, aż po zaawansowane procesy technologiczne w energetyce, chemii czy petrochemii. Prawidłowy dobór zaworu bezpieczeństwa jest krytyczny i wymaga precyzyjnego określenia: ciśnienia nastawy (otwarcia), wymaganego ciśnienia pracy, maksymalnej temperatury medium, rodzaju czynnika (ciecz, gaz, para), wymaganej wydajności upustowej oraz parametrów przyłączeniowych (DN, PN – obsługując ciśnienia nominalne sięgające nawet 100 MPa w specjalistycznych wykonaniach).